रसायनशास्त्र : भाग 1 – प्रश्न 1 ते 100

 📚 स्पर्धा परीक्षा तयारीसाठी महत्वाचे सामान्य ज्ञान प्रश्नोत्तरे..!

      इतिहास, भूगोल, विज्ञान, राज्यघटना, भाषा, गणित, बुद्धिमत्ता, व चालू घडामोडी, या सर्व विषयांचा सराव साठी महत्त्वाचे सर्व प्रश्न येथे मिळवा.

  दररोज अपडेट होणारे प्रश्न व सोपे उत्तरांसह स्पष्टीकरण.

👉 अभ्यास करा, आत्मविश्वास वाढवा आणि यश मिळवा..!

#स्पर्धापरीक्षा #सामान्यज्ञान #GK #StudyTips #CurrentAffairs #ExamPreparation

1. मूलद्रव्य म्हणजे काय?
   उत्तर: आण्विक पातळीवर आणखी विभागता न येणारे द्रव्य

2. संयुग म्हणजे काय?
   उत्तर: दोन किंवा अधिक मूलद्रव्ये निश्चित प्रमाणात रासायनिक बंधाने एकत्रित होणे

3. मिश्रण म्हणजे काय?
   उत्तर: दोन किंवा अधिक द्रव्ये परस्पर मिसळलेली पण रासायनिक बांध न केलेली

4. परमाणु म्हणजे काय?
   उत्तर: मूलद्रव्याचे सर्वात लहान एकक

5. आयन म्हणजे काय?
   उत्तर: विद्युतभारित परमाणु (इलेक्ट्रॉन गमावले किंवा मिळवलेला)

6. cation म्हणजे काय?
   उत्तर: धनायन (ऋणाने इलेक्ट्रॉन गमावलेले आयन)

7. anion म्हणजे काय?
   उत्तर: ऋणायन (इलेक्ट्रॉन घेतलेले आयन)

8. द्रव्याचे अवस्थांतर कोणते प्रकार आहेत?
   उत्तर: वाष्पीभवन, संघनन, ठोसिकरण, वितळणे, उपसरण, ठोस → वायू (स्‍लबायमेशन)

9. वाष्पीभवन म्हणजे काय?
   उत्तर: द्रव → वायू रूपांतर

10. संघनन म्हणजे काय?
    उत्तर: वायू → द्रव रूपांतर

11. ठोसिकरण म्हणजे काय?
    Antwort: द्रव → ठोस रूपांतर

12. वितळणे म्हणजे काय?
    उत्तर: ठोस → द्रव रूपांतर

13. उपसरण म्हणजे काय?
    उत्तर: ठोस → वायू रूपांतर

14. Sublimation म्हणजे काय?
    उत्तर: ठोस → वायू रूपांतर (उत्क्रामिक उपसरण)

15. पाणी उकळताना ते कोणत्या टेंपरेचरवर वाष्पीभवन होतो?
    उत्तर: 100 ° C (समुद्रसपाटीवर)

16. द्रव घटक तापमान वाढल्यास काय होते?
    उत्तर: वाष्पीभवन वाढते / आघाडी वाढते

17. द्रव्याचे घटना स्थानांतर काय आहे?
    उत्तर: ठोस → द्रव → वायू किंवा उलट

18. pH म्हणजे काय?
    उत्तर: द्रावणातील हायड्रोजन आयनाची एकाग्रता मोजणारा मापक

19. pH < 7 असेल तर द्रव्य कसे असेल?
    उत्तर: आम्लीय

20. pH = 7 असेल तर द्रव्य कसे असेल?
    उत्तर: तटस्थ

21. pH > 7 असेल तर द्रव्य कसे असेल?
    उत्तर: क्षारीय

22. मजबूत आम्ल म्हणजे काय?
    उत्तर: पूर्णपणे आयनायझ होणारे आम्ल

23. कमजोर आम्ल म्हणजे काय?
    उत्तर: अंशतः आयनायझ होणारे आम्ल

24. उदाहरण द्या मजबूत आम्लाचं.
    उत्तर: HCl

25. उदाहरण द्या कमजोर आम्लाचं.
    उत्तर: CH₃COOH (अॅसिटिक आम्ल)

26. मजबूत क्षार म्हणजे काय?
    उत्तर: पूर्णपणे आयनायझ होणारा क्षार

27. उदाहरण द्या sterke क्षाराचं.
    उत्तर: NaOH

28. उदाहरण द्या कमकुवत क्षाराचं.
    उत्तर: NH₃ (अमोनिया)

29. Arrhenius तत्त्वानुसार, आम्ल म्हणजे?
    उत्तर: H⁺ आयन देणारे पदार्थ

30. Arrhenius तत्त्वानुसार, क्षार म्हणजे?
    उत्तर: OH⁻ आयन देणारे पदार्थ

31. Brønsted‑Lowry तत्त्वानुसार, आम्ल म्हणजे?
    उत्तर: प्रोटॉन (H⁺) देणारी द्रव्य

32. Brønsted‑Lowry तत्त्वानुसार, क्षार म्हणजे?
    उत्तर: प्रोटॉन ग्रहण करणारी द्रव्य

33. Lewis तत्त्वानुसार, आम्ल म्हणजे?
    उत्तर: इलेक्ट्रॉन जोडी ग्रहण करणारी द्रव्य

34. Lewis तत्त्वानुसार, क्षार म्हणजे?
    उत्तर: इलेक्ट्रॉन जोडी देणारी द्रव्य

35. उत्प्रेरक (Catalyst) म्हणजे काय?
    उत्तर: क्रियाशीलता रूपे बदलणारी पण स्वतः परिवर्तन न होणारी द्रव्य

36. उत्प्रेरक प्रतिक्रिया प्रक्रियेत काय करते?
    उत्तर: सक्रिय ऊर्जा कमी करते

37. संतृप्त द्रावण म्हणजे काय?
    उत्तर: ज्या प्रमाणात सोल्यूट अधिक न विरघळू शकेल

38. अधिसंतृप्त द्रावण म्हणजे काय?
    उत्तर: संतृप्तापेक्षा कमी सोल्यूट असलेले द्रावण

39. अति-संतृप्त द्रावण म्हणजे काय?
    उत्तर: संतृप्तापेक्षा जास्त सोल्यूट विरघळलेले असलेले

40. Le Chatelier’s Principle म्हणजे काय?
    उत्तर: बाह्य प्रभावाने बदलल्यावर रासायनिक समतोल तो बदल तिरस्कारण्याची प्रवृत्ती दाखवतो

41. समतोल स्थितीत दाब वाढवले तर प्रतिक्रिया कशी वळेल?
    उत्तर: दाब कमी करणाऱ्या बाजूला

42. तापमान वाढवले तर समतोल कशी वळेल?
    उत्तर: एंडोथर्मिक दिशेला

43. लक्ष्मी‑उत्प्रेरक (Homogeneous catalyst) म्हणजे काय?
    उत्तर: जे द्रावणात एकसंध असते

44. heterogenous catalyst म्हणजे काय?
    उत्तर: वेगळ्या अवस्थेत (उदा. द्रवात ठोस) कार्य करणारी

45. Avogadro संख्या किती आहे?
    उत्तर: 6.022 × 10²³

46. मोल म्हणजे काय?
    उत्तर: Avogadro संख्येने मापन केलेली एकक

47. Molarity म्हणजे काय?
    उत्तर: सोल्यूटचे मोल प्रति लिटर

48. Molality म्हणजे काय?
    उत्तर: सोल्यूटचे मोल प्रति किलोग्राम सोल्व्हेंट

49. Molecular formula व empirical formula यांतील फरक काय?
    उत्तर: Molecular = वास्तव प्रमाण, empirical = सर्वात सोपा अनुपात

50. C₂H₆ ची empirical formula काय आहे?
    उत्तर: CH₃

51. H₂O हे कोणते संयुग आहे?
    उत्तर: जल (पाणी) – दोन हायड्रोजन आणि एक ऑक्सिजन अणू

52. NaCl चे रासायनिक नाव काय आहे?
    उत्तर: सोडियम क्लोराइड

53. CO₂ कोणत्या प्रक्रियेत निर्माण होतो?
    उत्तर: श्वसन व ज्वलन प्रक्रियेत

54. CH₄ म्हणजे काय?
    उत्तर: मिथेन – एक साधे हायड्रोकार्बन

55. NH₃ हे कोणते संयुग आहे?
    उत्तर: अमोनिया

56. CaCO₃ म्हणजे काय?
    उत्तर: कॅल्शियम कार्बोनेट

57. HCl कोणत्या अवस्थेत वापरले जाते?
    उत्तर: द्रव अवस्थेत (अम्ल म्हणून)

58. NaOH चे सामान्य नाव काय आहे?
    उत्तर: कास्टिक सोडा

59. H₂SO₄ कोणता आम्ल आहे?
    उत्तर: सल्फ्यूरिक आम्ल

60. HNO₃ हे कोणते आम्ल आहे?
    उत्तर: नायट्रिक आम्ल

61. KOH हे कोणते क्षार आहे?
    उत्तर: पोटॅशियम हायड्रॉक्साइड

62. CO हे कोणते वायू आहे?
    उत्तर: कार्बन मोनोऑक्साईड – विषारी वायू

63. O₂ वायू शरीरात कोणत्या कार्यासाठी वापरला जातो?
    उत्तर: श्वसनासाठी

64. Cl₂ वायूचा वापर कशासाठी होतो?
    उत्तर: निर्जंतुकीकरणासाठी (पाण्याच्या स्वच्छतेसाठी)

65. C₆H₁₂O₆ कोणते संयुग आहे?
    उत्तर: ग्लुकोज

66. NaHCO₃ चे सामान्य नाव काय आहे?
    उत्तर: बेकिंग सोडा

67. Na₂CO₃ चे सामान्य नाव काय आहे?
    उत्तर: वॉशिंग सोडा

68. Ca(OH)₂ चे सामान्य नाव काय आहे?
    उत्तर: चुना पाणी (slaked lime)

69. KNO₃ हे कशात वापरले जाते?
    उत्तर: खत, फटाके

70. Fe चे रासायनिक नाव काय आहे?
    उत्तर: लोह (Iron)

71. CuSO₄ चे सामान्य नाव काय आहे?
    उत्तर: कॉपर सल्फेट (नीलथोथा)

72. Mg चे पूर्ण नाव काय आहे?
    उत्तर: मॅग्नेशियम

73. ZnO कोणत्या प्रकारात मोडते?
    उत्तर: अम्फोटेरिक ऑक्साइड

74. Zn म्हणजे कोणते मूलद्रव्य?
    उत्तर: झिंक

75. AgCl प्रकाशात का विघटते?
    उत्तर: कारण ते फोटोसेंसिटिव असते

76. Pb चे संक्षेप काय आहे?
    उत्तर: शिसे (Lead)

77. Hg चे संक्षेप काय आहे?
    उत्तर: पारद (Mercury)

78. H₂S हा कोणता वायू आहे?
    उत्तर: हायड्रोजन सल्फाइड – सडलेल्या अंड्याचा वास

79. O₃ हे कोणते वायू आहे?
    उत्तर: ओझोन

80. N₂O कोणत्या स्वरूपात वापरले जाते?
    उत्तर: हसवा वायू (laughing gas)

81. NO₂ कोणत्या प्रकारचा वायू आहे?
    उत्तर: प्रदूषक वायू (धुक्याचा घटक)

82. CaO चे सामान्य नाव काय आहे?
    उत्तर: जलविरहित चुना (Quicklime)

83. SO₂ कोणत्या वायूचा प्रकार आहे?
    उत्तर: आम्लीय वायू – ऍसिड रेनसाठी कारणीभूत

84. H₂ + O₂ = ?
    उत्तर: H₂O (पाणी)

85. अवकाशातील सर्वाधिक मूलद्रव्य कोणते?
    उत्तर: हायड्रोजन

86. सर्वाधिक अभिक्रियाशील धातू कोणते आहे?
    उत्तर: फ्लोरीन (अधातू) / पोटॅशियम (धातू)

87. दुर्लभ वायू कोणते आहेत?
    उत्तर: हेलिअम, नियॉन, आर्गॉन, क्रिप्टॉन, झेनॉन, रेडॉन

88. हेलियम वायूचा वापर कशात होतो?
    उत्तर: बलून, रॉकेट इंधनात

89. रेडॉन कोणत्या कार्यात वापरतात?
    उत्तर: कॅन्सर उपचार (किरणोपचार)

90. Fe₂O₃ चे सामान्य नाव काय आहे?
    उत्तर: गंज (Rust)

91. दात घासणाऱ्या पेस्टमध्ये कोणते संयुग असते?
    उत्तर: CaCO₃

92. साबण तयार करताना कोणती प्रक्रिया वापरतात?
    उत्तर: सॅपोनिफिकेशन

93. रासायनिक बंध कोणते प्रकारचे असतात?
    उत्तर: आयनिक, सहसंयुजी, धातुबंध

94. आयोनिक बंध म्हणजे काय?
    उत्तर: इलेक्ट्रॉन देणाऱ्या व घेणाऱ्या अणूंमध्ये होणारे बंध

95. कोव्हालेन्ट बंध म्हणजे काय?
    उत्तर: अणूंमध्ये इलेक्ट्रॉन शेअर करून तयार होणारे बंध

96. H₂O मध्ये कोणता बंध असतो?
    उत्तर: कोव्हालेन्ट बंध

97. NaCl मध्ये कोणता बंध असतो?
    उत्तर: आयनिक बंध

98. धातू व अधातूमध्ये फरक काय?
    उत्तर: धातू विद्युत वाहक, चमकदार; अधातू नॉन-कंडक्टर्स

99. अर्धधातू कोणते असतात?
    उत्तर: सिलिकॉन, अर्सेनिक, बोरोन

100. सिलिकॉनचा वापर कशात होतो?
     उत्तर: इलेक्ट्रॉनिक चिप्स व सर्किटमध्ये