★आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिन~
"ज्ञान हीच खरी शक्ती – आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिन"
"शिक्षण प्रत्येकाचा हक्क – आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिन"
★८ सप्टेंबर – आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिन~
ज्ञान हेच खरी शक्ती आहे आणि साक्षरता हीच त्या शक्तीचे खरे दार आहे. शिक्षणाशिवाय समाजाचा विकास होऊ शकत नाही म्हणूनच संपूर्ण जगभर ८ सप्टेंबर हा दिवस आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिन म्हणून साजरा केला जातो. या दिवसाचे उद्दिष्ट म्हणजे प्रत्येकाला शिक्षणाचे महत्त्व पटवून देणे आणि निरक्षरतेविरुद्ध लढा उभारणे.
★ आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिनाचे महत्त्व~
साक्षरता ही केवळ वाचन लेखनाची क्षमता नसून ती समाजातील समानता प्रगती आणि आत्मनिर्भरतेची गुरुकिल्ली आहे. जागतिक स्तरावर अजूनही अनेक लोक निरक्षर आहेत. अशा परिस्थितीत या दिवसाचे स्मरण म्हणजे प्रत्येकाला शिक्षणाचा अधिकार मिळावा या हेतूने एकत्र प्रयत्न करण्याची प्रेरणा आहे.
★ शिक्षण हा मानवी अधिकार~
आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिन आपल्याला हे स्मरण करून देतो की शिक्षण हा प्रत्येकाचा मूलभूत मानवी अधिकार आहे. मुलगा असो किंवा मुलगी प्रत्येकाला समान संधी मिळाली पाहिजे. शिक्षण मिळाल्याने माणूस आत्मविश्वासी होतो त्याचे विचार व्यापक होतात आणि तो समाजासाठी सकारात्मक योगदान देऊ शकतो.
★ साक्षरतेचा समाजावर परिणाम~
साक्षर समाज हा प्रगतीशील समाज असतो. निरक्षरता ही दारिद्र्य बेरोजगारी आणि सामाजिक असमानतेची प्रमुख कारणे आहेत. साक्षर व्यक्तीला स्वतःचे अधिकार माहित असतात ती व्यक्ती योग्य निर्णय घेऊ शकते आणि समाजाच्या घडणीत सक्रिय सहभाग घेते. म्हणूनच आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिनाचे महत्त्व अमूल्य आहे.
★ महिलांची साक्षरता~
समाजातील खरी प्रगती महिलांच्या सशक्तीकरणाशिवाय शक्य नाही. महिला साक्षर झाल्या तर कुटुंब शिक्षित होते आणि समाजात जागृती पसरते. त्यामुळे आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिनाच्या निमित्ताने महिलांच्या शिक्षणावर विशेष भर देणे गरजेचे आहे. ग्रामीण भागात अजूनही अनेक मुलींना शिक्षणापासून वंचित राहावे लागते. ही विषमता दूर करण्यासाठी प्रयत्न करणे आवश्यक आहे.
★ डिजिटल युगातील साक्षरता~
आजच्या डिजिटल युगात साक्षरता ही फक्त अक्षरज्ञानापुरती मर्यादित नाही तर संगणक व इंटरनेट वापराचे ज्ञानही महत्त्वाचे झाले आहे. डिजिटल साक्षरता ही नव्या पिढीला आत्मनिर्भर करण्यासाठी आवश्यक आहे. ऑनलाइन शिक्षण ई लायब्ररी व डिजिटल साधनांचा वापर वाढला असून यातून शिक्षण सर्वांसाठी सहज उपलब्ध झाले आहे. आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिन आपल्याला डिजिटल साक्षरतेचे महत्त्व पटवून देतो.
★ भारतातील साक्षरता~
भारतातील संविधान प्रत्येक नागरिकाला शिक्षणाचा अधिकार देते. तरीही देशात अजूनही साक्षरतेच्या क्षेत्रात अनेक आव्हाने आहेत. ग्रामीण भागातील शाळांची कमतरता आर्थिक अडचणी आणि सामाजिक बंधने यामुळे अनेक मुलांना शिक्षणापासून दूर रहावे लागते. आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिनाच्या निमित्ताने या अडचणींवर मात करण्यासाठी सरकार आणि समाजाने एकत्र येणे गरजेचे आहे.
★ साक्षरतेचे फायदे~
साक्षर झाल्यावर माणूस आपल्या आरोग्याबद्दल जागरूक होतो कुटुंबाचे नियोजन करू शकतो तसेच आर्थिक प्रगती साधू शकतो. साक्षरतेमुळे समाजात समानता आणि बंधुता निर्माण होते. ज्ञानामुळे अंधश्रद्धा कमी होतात आणि विज्ञानाधिष्ठित विचारांचा प्रसार होतो. म्हणूनच आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिन आपल्याला साक्षरतेच्या अनंत फायद्यांची जाणीव करून देतो.
★ आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिन साजरा करण्यामागचा संदेश~
या दिवसाचे स्मरण म्हणजे फक्त कार्यक्रम साजरे करणे नव्हे तर प्रत्यक्षात निरक्षरतेविरुद्ध लढा उभारणे आहे. गावागावात शिक्षणाची जागरूकता वाढवणे मुलांना शाळेत पाठवणे महिलांना शिक्षणात संधी देणे आणि डिजिटल शिक्षणाची साधने उपलब्ध करून देणे हे या दिवसाचे खरे उद्दिष्ट आहे.
८ सप्टेंबर हा आंतरराष्ट्रीय साक्षरता दिन आपल्याला शिक्षणाचे महत्त्व अधोरेखित करून देतो. साक्षरता ही प्रगतीची गुरुकिल्ली आहे आणि प्रत्येक व्यक्तीपर्यंत शिक्षण पोहोचवणे हे समाजाचे कर्तव्य आहे. शिक्षणामुळेच दारिद्र्य अज्ञान आणि असमानता यावर मात करता येते. म्हणूनच या दिवसाचे स्मरण करताना आपण प्रत्येकाला शिक्षणाचा अधिकार मिळावा यासाठी ठाम प्रयत्न करण्याची शपथ घेतली पाहिजे.
.jpeg)
No comments:
Post a Comment