सरदार वल्लभभाई पटेल जयंती: राष्ट्रीय एकता दिवस

Sardar Vallabhbhai Patel Jayanti – National Unity Day" Significance and Patel Contribution

"लोहपुरुष सरदार पटेल यांचे योगदान आणि राष्ट्रीय एकता दिवसाचा संदेश"

"भारताचे एकीकरण आणि अखंडतेसाठी त्यांचे कार्य."

३१ ऑक्टोबर हा दिवस भारतीय इतिहासात विशेष महत्त्वाचा आहे कारण या दिवशी भारताचे लोहपुरुष म्हणून ओळखले जाणारे सरदार वल्लभभाई पटेल यांची जयंती साजरी केली जाते. या दिवशी राष्ट्रीय एकता दिवस देखील साजरा केला जातो. भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यातील त्यांचे योगदान, प्रखर नेतृत्व आणि एकसंघ भारताची संकल्पना यामुळे त्यांना भारतीय जनमानसात अनन्यसाधारण स्थान प्राप्त झाले.

★सरदार वल्लभभाई पटेल यांचे जीवनचरित्र ~

१८७५ मध्ये गुजरातमधील नाडियाड येथे त्यांचा जन्म झाला. ते लहानपणापासूनच परिश्रमी, आत्मविश्वासू आणि न्यायप्रिय स्वभावाचे होते. कायद्याचे शिक्षण घेतल्यानंतर त्यांनी वकिली सुरू केली. मात्र राष्ट्रहितासाठी त्यांनी वकिली सोडून स्वातंत्र्य आंदोलनात पूर्णपणे स्वतःला झोकून दिले. महात्मा गांधींच्या विचारांनी प्रेरित होऊन त्यांनी स्वदेशी, सत्याग्रह आणि असहकार आंदोलनात सक्रीय सहभाग घेतला.

★स्वातंत्र्यलढ्यातील भूमिका~

सरदार पटेल यांनी भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली. किसान आंदोलनातून त्यांनी ब्रिटिश राजवटीविरुद्ध जनतेला एकत्र आणले. १९३१ मध्ये कराची अधिवेशनाचे अध्यक्ष म्हणून त्यांनी भारताच्या भावी संविधानासाठी महत्त्वपूर्ण मार्गदर्शन केले. सत्य आणि अहिंसेच्या मार्गाने जनतेला संघटित करण्याची त्यांची क्षमता अद्वितीय होती.

★ एकीकरणाचे कार्य~

भारत १५ ऑगस्ट १९४७ रोजी स्वतंत्र झाला. परंतु त्या काळात भारतात ५६२ संस्थान होते. ही संस्थाने स्वतंत्र राहण्याची इच्छा बाळगत होती. अशा वेळी भारताच्या एकतेसाठी सर्वात मोठे काम सरदार पटेल यांनी केले. त्यांनी राजनैतिक कुशलता, ठाम भूमिका आणि धैर्य यांच्या जोरावर या संस्थानांचे भारतात विलीनीकरण केले. हैदराबाद, जूनागढ आणि काश्मीर यांसारख्या संवेदनशील प्रश्नांवर त्यांनी निर्णायक पावले उचलली. त्यांच्या या प्रयत्नामुळे भारत एक अखंड, सशक्त आणि संघटित राष्ट्र म्हणून उभा राहिला. त्यामुळेच त्यांना भारताचे लोहपुरुष असे संबोधले जाते.

★राष्ट्रीय एकता दिवसाचे महत्त्व~

सरदार पटेल यांच्या स्मृतिप्रीत्यर्थ ३१ ऑक्टोबर हा दिवस राष्ट्रीय एकता दिवस म्हणून साजरा केला जातो. या दिवशी देशभरात एकता दौड, शपथ विधी आणि विविध कार्यक्रम आयोजित केले जातात. या दिवसाचा उद्देश म्हणजे भारताच्या एकतेचे, अखंडतेचे आणि सुरक्षेचे महत्त्व जनतेपर्यंत पोहोचवणे. आजच्या काळात सामाजिक सलोखा, धार्मिक सौहार्द आणि राष्ट्रीय एकात्मता टिकवणे हे प्रत्येक नागरिकाचे कर्तव्य आहे.

★ आधुनिक भारतासाठी प्रेरणा~

आजच्या पिढीसाठी सरदार पटेल हे आदर्श आहेत. त्यांचे प्रामाणिक नेतृत्व, राष्ट्रहिताला प्राधान्य देण्याची वृत्ती आणि कठोर निर्णय घेण्याची तयारी हे गुण तरुणांनी आत्मसात करणे आवश्यक आहे. आधुनिक भारताला आत्मनिर्भर आणि जागतिक स्तरावर मजबूत बनवण्यासाठी एकता, शिस्त आणि धैर्य या मूल्यांचा अंगीकार करणे गरजेचे आहे.

    सरदार वल्लभभाई पटेल हे भारताच्या इतिहासातील महान नेते होते. त्यांचे योगदान फक्त स्वातंत्र्य आंदोलनापुरते मर्यादित नव्हते तर स्वतंत्र भारताची पायाभरणी त्यांनी केली. राष्ट्रीय एकता दिवस आपल्याला त्यांचे विचार आणि कार्य आठवण्याची तसेच भारताच्या एकात्मतेसाठी कार्य करण्याची प्रेरणा देतो. 

३१ ऑक्टोबर हा दिवस म्हणजे भारतीय जनतेसाठी एकतेची शपथ घेण्याचा आणि अखंड भारतासाठी योगदान देण्याचा दिवस आहे.