प्राचीन भारत – १०० वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर
सिंधू संस्कृती (Indus Valley Civilization) – 15 प्रश्न
-
सिंधू संस्कृती कोणत्या नदीकाठच्या प्रदेशात फुलली?
👉 सिंधू नदीकाठी -
सिंधू संस्कृतीचा मुख्य शहर कोणते होते?
👉 मोहनजोदडो आणि हडप्पा -
सिंधू संस्कृतीचा कालखंड सुमारे कधी होता?
👉 3300 ते 1300 BCE -
सिंधू संस्कृतीत कोणती लिपी वापरली गेली?
👉 सिंधू लिपी (अद्याप पूर्ण वाचलेली नाही) -
सिंधू संस्कृतीतील लोक मुख्यतः काय करीत होते?
👉 शेती, कारागिरी, व्यापार -
सिंधू संस्कृतीतील मुख्य वस्तू कोणत्या?
👉 कुंड, ताम्ह्या वस्तू, मणी, हळदीची माती -
सिंधू संस्कृतीतील लोकांनी कशाप्रकारची शहरे बांधली?
👉 नियोजनबद्ध, मोकळी रचना -
सिंधू संस्कृतीतील नागरिक कोणत्या पद्धतीने घरात राहायचे?
👉 विटा व पावडर केलेल्या विटांनी बांधलेले घर -
सिंधू संस्कृतीमध्ये लोक कोणत्या देवतेची पूजा करीत होते असे मानले जाते?
👉 महादेव आणि मातृदेवतांचे पूजन -
सिंधू संस्कृतीतील प्रमुख आर्थिक क्रियाकलाप कोणते?
👉 शेती, हस्तकला, व्यापार -
सिंधू संस्कृतीत शेतकीसाठी कोणती मुख्य पिके होती?
👉 गहू, ज्वारी, मटार -
सिंधू संस्कृतीतील सामाजिक रचना कशी होती?
👉 वर्गभेद कमी, समतामूलक -
सिंधू संस्कृतीतील मुख्य कला प्रकार कोणते?
👉 मातीचे भांड, मोती, शिल्पकला -
सिंधू संस्कृती कोणत्या प्रकारचे लेखन वापरत होती?
👉 चित्रलिपी (पिक्टोग्राफिक लिपी) -
सिंधू संस्कृतीची नाशाची कारणे काय असू शकतात?
👉 भूकंप, वाळवंटिकरण, धोरणे बदलणे
वैदिक संस्कृती (Vedic Civilization) – 15 प्रश्न
-
वैदिक संस्कृती कोणत्या कालखंडात प्रामुख्याने विकसित झाली?
👉 1500 ते 600 BCE -
वैदिक संस्कृतीतील प्रमुख ग्रंथ कोणते?
👉 ऋग्वेद, सामवेद, यजुर्वेद, अथर्ववेद -
वैदिक संस्कृतीत मुख्यतः कोणत्या देवतांची पूजा केली जात असे?
👉 इंद्र, अग्नि, वरुण, सोम -
वैदिक संस्कृतीतील सामाजिक वर्ग कोणते होते?
👉 ब्राह्मण, क्षत्रिय, वैश्य, शूद्र -
वैदिक संस्कृतीत समाज कसा विभागला जात असे?
👉 वर्णव्यवस्था -
वैदिक संस्कृतीत पुरुषांची मुख्य भूमिका काय होती?
👉 यज्ञ आणि धार्मिक विधी करणे -
वैदिक संस्कृतीत स्त्रियांचा सामाजिक स्थान कसा होता?
👉 मर्यादित पण संस्कारात महत्त्वपूर्ण -
वैदिक संस्कृतीतील प्रमुख आर्थिक क्रिया कोणती?
👉 शेती आणि पशुपालन -
वैदिक संस्कृतीत कोणत्या प्रकारचा शासन होता?
👉 राजा आणि सरदारांच्या नेतृत्वातील साम्राज्य -
वैदिक संस्कृतीत यज्ञाचे महत्त्व काय होते?
👉 देवतांशी संपर्क साधण्याचा माध्यम -
वैदिक संस्कृतीत शिक्षक आणि शिष्य यांचा संबंध कसा होता?
👉 गुरु-शिष्य परंपरा -
वैदिक संस्कृतीत वापरली जाणारी मुख्य भाषा कोणती होती?
👉 संस्कृत -
वैदिक संस्कृतीतील मुख्य लोकशाही संस्थांचे नाव काय होते?
👉 गोत्र, सभा, और अधिक्रमण सभा -
वैदिक संस्कृतीत प्रमुख वस्त्र कोणते होते?
👉 कापसाचे धोतर, साडी -
वैदिक संस्कृतीतील मुख्य उपासना कोणत्या प्रकारची होती?
👉 अग्निहोत्र आणि यज्ञ
🏛️ मौर्य साम्राज्य (Maurya Empire) – (प्रश्न क्र. 31–53)
-
मौर्य साम्राज्याची स्थापना कोणत्या काळात झाली?
👉 322 BCE -
मौर्य साम्राज्याचे संस्थापक कोण होते?
👉 चंद्रगुप्त मौर्य -
सम्राट अशोक कोणत्या मौर्य सम्राटाचा पुत्र होता?
👉 सम्राट_BIND
-
सम्राट अशोक याने कलिंग युद्ध केव्हा लढले?
👉 इ.स.पू. 261 -
कलिंग युद्धानंतर अशोकाने कोणता धर्म स्वीकारला?
👉 बौद्ध धर्म -
सम्राट अशोकाने कोणत्या लिपीत शिलालेख कोरले?
👉 ब्राह्मी लिपी -
अशोकाचे धर्मप्रसारक पुत्र व कन्या कोण होते?
👉 महेंद्र व संघमित्रा -
अशोकाचे सर्वाधिक शिलालेख कोणत्या भागात आढळतात?
👉 उत्तर भारत -
मौर्य साम्राज्याचा अर्थमंत्री कोण होता?
👉 चाणक्य (कौटिल्य) -
चंद्रगुप्त मौर्याचा संबंध कोणत्या धर्माशी होता?
👉 जैन धर्म -
अशोकाचा सर्वात प्रसिद्ध शिलालेख कोणता?
👉 रुम्मिंदेई स्तंभलेख -
अशोकाने धर्मप्रसारासाठी कोणती संज्ञा वापरली?
👉 ‘धम्म’ -
अशोकानंतर मौर्य साम्राज्याचे विघटन कसे झाले?
👉 कमजोर राजे आणि परकीय आक्रमणे -
मौर्य साम्राज्याची राजधानी कोणती होती?
👉 पाटलीपुत्र -
मौर्य प्रशासनाचा प्रमुख भाग कोणता होता?
👉 केंद्रीकृत प्रशासन -
मौर्य राजवटीत लष्कर व्यवस्थापक कोणाला म्हणत?
👉 सेनापती -
चंद्रगुप्त मौर्याचा गुरु कोण होता?
👉 आचार्य चाणक्य -
चाणक्याचे प्रसिद्ध ग्रंथाचे नाव काय आहे?
👉 अर्थशास्त्र -
अशोकाचा मृत्यू केव्हा झाला?
👉 इ.स.पू. 232 -
मौर्य काळातील प्रसिद्ध विदेशी प्रवासी कोण होता?
👉 मेगास्थनीज -
मेगास्थनीजने कोणता ग्रंथ लिहिला?
👉 इंडिका -
अशोकाचा धम्म कोणत्या तत्त्वांवर आधारित होता?
👉 अहिंसा, सहिष्णुता, संयम -
मौर्य काळात व्यापार आणि वाहतूक कोणाद्वारे नियंत्रित होती?
👉 राजकीय अधिकाऱ्यांद्वारे
🌟 गुप्त साम्राज्य (Gupta Empire) – (प्रश्न क्र. 54–68)
-
गुप्त साम्राज्याचा संस्थापक कोण होता?
👉 श्रीगुप्त -
गुप्त काळातील सर्वात प्रसिद्ध सम्राट कोण होता?
👉 सम्राट चंद्रगुप्त II (विक्रमादित्य) -
गुप्त साम्राज्याची राजधानी कोणती होती?
👉 पाटलीपुत्र -
गुप्तकाळाला भारताचा कोणता सुवर्णयुग मानले जाते?
👉 सांस्कृतिक आणि वैज्ञानिक क्षेत्रातील -
गुप्त काळातील प्रसिद्ध गणितज्ञ कोण होता?
👉 आर्यभट -
आर्यभटाने कोणता ग्रंथ लिहिला?
👉 आर्यभटीय -
गुप्त काळातील प्रसिद्ध कवी कोण होता?
👉 कालिदास -
कालिदासाचे प्रसिद्ध नाटक कोणते आहे?
👉 शकुंतला (अभिज्ञान शाकुंतलम्) -
गुप्त काळात वापरली जाणारी लिपी कोणती होती?
👉 ब्राह्मी लिपी -
गुप्त साम्राज्यात नाणक्यांवर कोणती भाषा वापरली जात होती?
👉 संस्कृत -
गुप्त साम्राज्य कोणत्या परकीय आक्रमकांशी लढले?
👉 शक आणि हूण -
गुप्त काळातील प्रसिद्ध वैद्यकीय ग्रंथ कोणता?
👉 सुश्रुतसंहिता -
गुप्त काळात कोणत्या धर्मांचा विकास झाला?
👉 हिंदू धर्म, बौद्ध धर्म, जैन धर्म -
गुप्त काळातील शिक्षण संस्था कोणत्या प्रसिद्ध होत्या?
👉 नालंदा व तक्षशिला -
गुप्त काळातील प्रमुख स्थापत्यकला शैली कोणती होती?
👉 नागर शैली
🛕 सातवाहन राजवंश (Satavahana Dynasty) – (प्रश्न क्र. 69–78)
-
सातवाहन वंशाचा संस्थापक कोण होता?
👉 सिमुक -
सातवाहन साम्राज्याची राजधानी कोणती होती?
👉 प्रतिष्ठान (सध्याचे पैठण) -
सातवाहन राजांचा सर्वात पराक्रमी राजा कोण होता?
👉 गौतमीपुत्र सातकर्णी -
गौतमीपुत्र सातकर्णीचा उल्लेख कोठे आहे?
👉 नाशिकच्या शिलालेखात -
सातवाहन राजे कोणत्या धर्माचा प्रचारक होते?
👉 बौद्ध धर्म -
सातवाहन काळातील स्त्रियांची स्थिती कशी होती?
👉 सन्मानित -
सातवाहन काळात प्रमुख व्यापार केंद्र कोणते होते?
👉 ठाणे, कौंडिन्यपुर, अमरावती -
सातवाहन काळात सुतार, लोहार यांना काय म्हणत?
👉 श्रेणी -
सातवाहन काळातील प्रसिद्ध बौद्ध स्थळे कोणती आहेत?
👉 कन्हेरी, कार्ले, अजिंठा -
सातवाहन राजांनी कोणत्या शिलालेखांतून आपली सत्ता दाखवली?
👉 नाशिक आणि नागार्जुनकोंडा शिलालेख
🏯 चालुक्य राजवंश (Chalukya Dynasty) – (प्रश्न क्र. 79–88)
-
चालुक्य वंशाचे संस्थापक कोण होते?
👉 पुलकेशिन I -
पुलकेशिन II ने कोणत्या प्रसिद्ध राजाशी लढा दिला?
👉 हर्षवर्धन -
चालुक्य राजांची राजधानी कोणती होती?
👉 बादामी (वातापी) -
चालुक्य काळातील प्रमुख मंदिर कोणती आहेत?
👉 आयहोळे, पत्तडकल -
चालुक्य राजांनी कोणत्या लिपीचा वापर केला?
👉 कन्नड आणि संस्कृत -
चालुक्य राजांनी कला व स्थापत्यात कोणती शैली विकसित केली?
👉 वेसर शैली -
चालुक्य काळातील प्रमुख शिलालेख कोणते?
👉 आयहोळेचा शिलालेख -
चालुक्य राजांनी कोणत्या धर्माला आश्रय दिला?
👉 हिंदू धर्म -
चालुक्य राजांची प्रमुख युद्धशैली कोणती होती?
👉 घोडदळावर आधारित -
चालुक्य राजे कोणत्या शत्रूंशी वारंवार लढले?
👉 पल्लव राजवटीशी
🏯 राष्ट्रकूट राजवंश (Rashtrakuta Dynasty) – (प्रश्न क्र. 89–100)
-
राष्ट्रकूट वंशाचा संस्थापक कोण होता?
👉 दंतिदुर्ग -
राष्ट्रकूट साम्राज्याची राजधानी कोणती होती?
👉 माण्यखेट (मौळखेड) -
कृष्णा I ने कोणते प्रसिद्ध मंदिर बांधले?
👉 एलोरातील कैलास मंदिर -
राष्ट्रकूट काळातील प्रसिद्ध साहित्यिक कोण होता?
👉 श्रीविजय -
राष्ट्रकूट काळात व्यापार कशावर आधारित होता?
👉 आंतरराष्ट्रीय व्यापार -
राष्ट्रकूट राजे कोणत्या धर्माचे पालन करीत?
👉 हिंदू धर्म व जैन धर्म -
राष्ट्रकूट काळात कोणत्या युद्धामुळे त्यांचे साम्राज्य मोठे झाले?
👉 दक्षिण भारतातील चालुक्यांवर विजय -
राष्ट्रकूट काळातील प्रमुख कला वैशिष्ट्य कोणते होते?
👉 खोदकामातील भव्यता
.jpeg)
No comments:
Post a Comment