पर्यावरण : परिसंस्था

📚 स्पर्धा परीक्षा तयारीसाठी महत्वाचे सामान्य ज्ञान प्रश्नोत्तरे..!

      इतिहास, भूगोल, विज्ञान, राज्यघटना, भाषा, गणित, बुद्धिमत्ता, व चालू घडामोडी, या सर्व विषयांचा सराव साठी महत्त्वाचे सर्व प्रश्न येथे मिळवा.

   दररोज अपडेट होणारे प्रश्न व सोपे उत्तरांसह स्पष्टीकरण.

👉 अभ्यास करा, आत्मविश्वास वाढवा आणि यश मिळवा..!

#स्पर्धापरीक्षा #सामान्यज्ञान #GK #StudyTips #CurrentAffairs #ExamPreparation

1. परिसंस्था म्हणजे काय?
   उत्तर: जीव आणि निर्जीव घटकांचा एकत्रित समूह.

2. परिसंस्थेचे मुख्य घटक कोणते?
   उत्तर: जीवजंतू आणि भौतिक घटक.

3. जैविक घटकांमध्ये कोणकोणते येतात?
   उत्तर: उत्पादक, उपभोक्ता, विघटक.

4. उत्पादक कोण आहेत?
   उत्तर: प्रामुख्याने वनस्पती.

5. उपभोक्ता म्हणजे कोण?
   उत्तर: प्राणी जे वनस्पती किंवा इतर प्राण्यांना खातात.

6. विघटकांचे कार्य काय आहे?
   उत्तर: मृत सजीव पदार्थ विघटित करणे.

7. परिसंस्थेत ऊर्जा कशी प्रवाहित होते?
   उत्तर: सूर्यापासून सुरू होऊन खाद्यसाखळीने.

8. खाद्यसाखळी म्हणजे काय?
   उत्तर: जिथे एक जीव दुसऱ्याला खाण्यासाठी वापरतो.

9. खाद्यजाळेचे महत्व काय आहे?
   उत्तर: ऊर्जा आणि पोषण वितरण.

10. परिसंस्थेत पाणी कोणत्या स्वरूपात असतो?
    उत्तर: द्रव, वाफ, आणि बर्फ.

11. हवामानाचा परिसंस्थेवर काय परिणाम होतो?
    उत्तर: जीवसृष्टीच्या स्थितीवर प्रभाव.

12. जीवसृष्टीतील जैवविविधता म्हणजे काय?
    उत्तर: विविध प्रकारचे जीव.

13. परिसंस्थेतील बायोगियोकॅमिकल चक्र कोणते?
    उत्तर: कार्बन, नायट्रोजन, फॉस्फरस.

14. कार्बन चक्रात मुख्य भूमिका कोणती आहे?
    उत्तर: श्वसन, प्रकाशसंश्लेषण.

15. नायट्रोजन चक्रात नायट्रोजन फिक्सेशन काय आहे?
    उत्तर: वायुमधील नायट्रोजनचा रूपांतरण.

16. परिसंस्थेतील ऊर्जा प्रवाहाचा स्रोत काय आहे?
    उत्तर: सूर्य.

17. ऊर्जा नष्ट का होते?
    उत्तर: उष्मा आणि क्रियाकलापांमुळे.

18. जैवसंश्लेषण (प्रकाशसंश्लेषण) म्हणजे काय?
    उत्तर: प्रकाशातून ऊर्जा निर्मिती.

19. मृदा कोणत्या घटकांनी बनलेली आहे?
    उत्तर: खडक, सेंद्रिय पदार्थ, पाणी, हवेचे भाग.

20. मृदामध्ये कोणकोणते सूक्ष्मजीव असतात?
    उत्तर: बॅक्टेरिया, फंगल्स.

21. प्रदूषण म्हणजे काय?
    उत्तर: पर्यावरणात हानिकारक पदार्थांचे प्रमाण वाढणे.

22. पर्यावरण प्रदूषणाचे प्रकार कोणते?
    उत्तर: वायू, जल, मृदा, ध्वनी प्रदूषण.

23. हरितगृह प्रभाव म्हणजे काय?
    उत्तर: वायुमंडळातील उष्मा राखून ठेवणे.

24. वायू प्रदूषणाचा मुख्य स्रोत कोणता?
    उत्तर: उद्योग, वाहनं.

25. जल प्रदूषण होण्याचे मुख्य कारण काय?
    उत्तर: रासायनिक, जैविक दुष्प्रभाव.

26. मृदा प्रदूषण कसे होते?
    उत्तर: रासायनिक खतं, प्लास्टिक कचर्‍यामुळे.

27. जैवविविधतेचे संरक्षण का आवश्यक आहे?
    उत्तर: परिसंस्थेची संतुलन राखण्यासाठी.

28. टिकाऊ विकास म्हणजे काय?
    उत्तर: पर्यावरण, समाज आणि अर्थव्यवस्थेचा समतोल विकास.

29. पुनर्निर्मिती ऊर्जा कोणती आहेत?
    उत्तर: सौर, पवन, जलविद्युत.

30. माणसाच्या क्रियाकलापांमुळे परिसंस्थेवर कसे परिणाम होतात?
    उत्तर: प्रदूषण, जंगलतोड, जैवविविधतेत घट.

31. उष्णकटिबंधीय जंगल काय असतात?
    उत्तर: जास्त पावसाळा आणि उष्ण हवामान असलेले जंगल.

32. परिसंस्थेतील जैवसंश्लेषणाचे कोणते उदाहरण आहे?
    उत्तर: वनस्पतींचे प्रकाशसंश्लेषण.

33. पर्यावरणीय पायाभूत सुविधा म्हणजे काय?
    उत्तर: नैसर्गिक संसाधने व त्यांचा उपयोग.

34. जैवसंश्लेषणासाठी कोणता पदार्थ आवश्यक आहे?
    उत्तर: प्रकाश ऊर्जा, कार्बन डायऑक्साइड, पाणी.

35. संसाधनांचे संरक्षण कसे करावे?
    उत्तर: पुनर्वापर, कमी वापर, संवर्धन.

36. मृदेत कोणती प्रक्रिया परिसंस्थेचा भाग आहे?
    उत्तर: विघटन व पोषणचक्र.

37. जैविक पिरॅमिड म्हणजे काय?
    उत्तर: ऊर्जा व जीवसंख्या दर्शवणारा त्रिकोण.

38. कोणत्या घटकांनी परिसंस्था संतुलित राहते?
    उत्तर: जैविक आणि भौतिक घटक.

39. निसर्गातील कोणता घटक पर्यावरणातील बदलावर सर्वाधिक प्रभाव टाकतो?
    उत्तर: मानव क्रिया.

40. पर्यावरणीय समस्या कशामुळे निर्माण होतात?
    उत्तर: संसाधनांचा अतिरेकी वापर.

41. प्रदूषण नियंत्रणासाठी काय उपाय आहेत?
    उत्तर: प्रदूषण कमी करणारे तंत्रज्ञान वापरणे.

42. परिसंस्थेत ऊर्जा कोणत्या दिशेने प्रवाहित होते?
    उत्तर: उत्पादक → उपभोक्ता → विघटक.

43. कोणत्या प्रक्रियेमुळे परिसंस्थेतील साखळी कापली जाते?
    उत्तर: जैवविविधतेचा नाश.

44. परिसंस्थेतील विघटकांचे महत्त्व काय आहे?
    उत्तर: मृत जीव विघटन करून पुनर्चक्रण.

45. जलचक्रात कोणते टप्पे आहेत?
    उत्तर: वाष्पीभवन, संघनन, पर्जन्य, संकलन.

46. माणसाचा परिसंस्थेवर होणारा नकारात्मक परिणाम कसा कमी करायचा?
    उत्तर: संवर्धन व पर्यावरणपूरक वर्तन.

47. हरितगृह वायू कोणते?
    उत्तर: कार्बन डायऑक्साइड, मिथेन, नायट्रस ऑक्साइड.

48. जैविक घटकांमध्ये कोणते संबंध असतात?
    उत्तर: सहजीवन, स्पर्धा, शिकारी-शिकार.

49. परिसंस्थेतील ऊर्जा नष्ट का होते?
    उत्तर: उष्णतेमध्ये रूपांतरणामुळे.

50. पृथ्वीवरील परिसंस्थेचे तीन मुख्य प्रकार कोणते?
    उत्तर: स्थल परिसंस्था, जलीय परिसंस्था, ऊर्ध्वाधर परिसंस्था.