संप्रेषण कौशल्य (समाज संपर्क साधने)” या विषयावर आधारित केंद्र प्रमुख / पर्यवेक्षक / समाजसेवक / प्रशासकीय अधिकारी स्पर्धा परीक्षा साठी वस्तुनिष्ठ प्रश्न व त्यांच्या उत्तरांसह दिलेले आहेत.
हे प्रश्न संवादकौशल्य, माध्यमे, समाजसंपर्क, वर्तनशास्त्र, व व्यवस्थापन या सर्व पैलूंना कव्हर करतात.
🟢 संप्रेषण कौशल्य (समाज संपर्क साधने) – १०० वस्तुनिष्ठ प्रश्न व उत्तरे
भाग १: मूलभूत संकल्पना (१–२०)
-
संप्रेषण म्हणजे काय?
→ विचार, माहिती किंवा भावना यांचा आदानप्रदान. -
संप्रेषण प्रक्रियेत मुख्य घटक कोणता आहे?
→ प्रेषक (Sender) -
संप्रेषणाचे मुख्य प्रकार किती आहेत?
→ दोन – मौखिक (Verbal) आणि अमौखिक (Non-verbal) -
प्रेषकाचा संदेश ग्रहण करणाऱ्याला काय म्हणतात?
→ प्राप्तकर्ता (Receiver) -
संप्रेषणात "Feedback" म्हणजे काय?
→ प्रतिसाद किंवा अभिप्राय -
‘माध्यम’ म्हणजे काय?
→ संदेश पोहोचविण्याचे साधन -
संप्रेषणातील अडथळ्याला काय म्हणतात?
→ Noise (गोंधळ/अडथळा) -
संप्रेषणाचे मूळ उद्दिष्ट काय असते?
→ परस्पर समज आणि प्रभावी संवाद -
संवाद हा शब्द कोणत्या भाषेतून आला आहे?
→ संस्कृत -
‘कम्युनिकेशन’ शब्द कोणत्या लॅटिन शब्दापासून आला आहे?
→ Communis (अर्थ – एकत्र करणे) -
संप्रेषणाच्या परिणामाला काय म्हणतात?
→ प्रभाव (Impact) -
"Listening skill" म्हणजे काय?
→ प्रभावी ऐकण्याची कला -
“Body language” कोणत्या प्रकारात येते?
→ अमौखिक संप्रेषण -
समूहासमोर बोलणे हे कोणत्या प्रकारचे संप्रेषण आहे?
→ सार्वजनिक संप्रेषण (Public Communication) -
"Two-way communication" मध्ये काय असते?
→ प्रेषक व प्राप्तकर्ता दोघांचा सहभाग -
संप्रेषणातील Noise कशामुळे निर्माण होतो?
→ तांत्रिक, मानसिक किंवा भाषिक चुका -
संवाद प्रभावी होण्यासाठी सर्वात महत्त्वाचा घटक कोणता आहे?
→ स्पष्टता (Clarity) -
"Mass communication" म्हणजे काय?
→ मोठ्या समूहाशी माध्यमाद्वारे संपर्क साधणे -
अमौखिक संप्रेषणाचे उदाहरण कोणते?
→ चेहऱ्यावरील भाव -
संवादातील “Context” म्हणजे काय?
→ परिस्थिती किंवा पार्श्वभूमी
भाग २: माध्यमे व समाज संपर्क (२१–४०)
-
समाजसंपर्काचा अर्थ काय?
→ समाजाशी सकारात्मक संबंध निर्माण करणे -
जनसंपर्काचे मुख्य उद्दिष्ट काय आहे?
→ संस्थेची चांगली प्रतिमा निर्माण करणे -
PR म्हणजे काय?
→ Public Relations -
Public Relations मध्ये सर्वात महत्त्वाचे साधन कोणते आहे?
→ संवाद -
प्रेस विज्ञप्ती (Press Release) म्हणजे काय?
→ माध्यमांना दिलेली अधिकृत माहिती -
मास मीडिया (Mass Media) मध्ये कोणते माध्यम येतात?
→ रेडिओ, टीव्ही, वृत्तपत्र -
"Social Media" म्हणजे काय?
→ ऑनलाइन संवादाचे साधन -
Facebook, Twitter, Instagram हे कोणत्या प्रकारचे माध्यम आहे?
→ सोशल मीडिया -
प्रभावी समाज संपर्कासाठी आवश्यक कौशल्य कोणते?
→ संवादकौशल्य -
संप्रेषणाचा सर्वात वेगवान प्रकार कोणता?
→ इलेक्ट्रॉनिक संप्रेषण -
ई-मेल हे कोणत्या प्रकारात येते?
→ लिखित इलेक्ट्रॉनिक संप्रेषण -
‘Press Conference’ म्हणजे काय?
→ माध्यमांसाठी आयोजित बैठक -
‘Feedback’ समाजसंपर्कात का महत्त्वाचे आहे?
→ सुधारणा व परिणाम समजण्यासाठी -
‘Communication network’ म्हणजे काय?
→ माहिती प्रवाहाचे मार्ग -
‘Vertical communication’ म्हणजे काय?
→ वरिष्ठ आणि कनिष्ठ यांच्यातील संवाद -
‘Horizontal communication’ म्हणजे काय?
→ समान स्तरावरील व्यक्तींमधील संवाद -
‘Grapevine’ म्हणजे काय?
→ अनौपचारिक संप्रेषण -
‘Mass Communication’ चे उदाहरण कोणते?
→ दूरदर्शन प्रसारण -
‘Media Literacy’ म्हणजे काय?
→ माध्यम समजण्याची आणि वापरण्याची क्षमता -
‘Public Opinion’ निर्माण करण्यासाठी काय आवश्यक असते?
→ प्रभावी समाज संपर्क
भाग ३: व्यक्तिमत्त्व व संवादकौशल्य (४१–६०)
-
संवाद करताना पहिली छाप कशावर अवलंबून असते?
→ व्यक्तीचे वर्तन आणि शारीरिक भाषा -
प्रभावी संवादासाठी आवश्यक गुण कोणता आहे?
→ आत्मविश्वास -
‘Empathy’ म्हणजे काय?
→ दुसऱ्याच्या भावनांची जाणीव -
‘Active Listening’ म्हणजे काय?
→ लक्षपूर्वक ऐकणे आणि प्रतिसाद देणे -
संवादात “Tone of voice” का महत्त्वाचा आहे?
→ भाव व्यक्त करतो -
प्रेझेंटेशन करताना काय टाळावे?
→ लांब व गुंतागुंतीची भाषा -
“Interview” म्हणजे काय?
→ माहिती किंवा मत जाणून घेण्यासाठी संवाद -
“Conflict resolution” साठी काय आवश्यक आहे?
→ शांत व तर्कशुद्ध संवाद -
संवाद कौशल्य वाढविण्याचा सर्वोत्तम मार्ग कोणता?
→ सराव आणि अभिप्राय घेणे -
‘Communication barrier’ म्हणजे काय?
→ संदेश समजण्यात येणारा अडथळा
भाग ४: प्रशासन व समाजकार्य क्षेत्रातील संप्रेषण (६१–८०)
-
केंद्र प्रमुखाने संवाद साधताना कोणत्या मूल्यांचे पालन करावे?
→ प्रामाणिकपणा व पारदर्शकता -
टीम मीटिंगचे उद्दिष्ट काय असते?
→ माहिती शेअर करणे व निर्णय घेणे -
अहवाल लेखन कोणत्या प्रकारचे संप्रेषण आहे?
→ लिखित -
कार्यशाळा म्हणजे काय?
→ सहभागी शिकण्याचा संवादात्मक उपक्रम -
“Notice board” कोणत्या प्रकारात येतो?
→ लिखित संप्रेषण -
‘Minutes of meeting’ म्हणजे काय?
→ बैठकीचे अधिकृत नोंद -
संवादाचा प्रभाव मोजण्यासाठी कोणता घटक महत्त्वाचा आहे?
→ अभिप्राय -
संप्रेषणाचा सामाजिक हेतू काय आहे?
→ समज व एकता निर्माण करणे -
संस्थेच्या प्रतिमेवर कोणाचा प्रभाव पडतो?
→ जनसंपर्क अधिकारीचा -
‘IEC’ म्हणजे काय?
→ Information, Education, Communication -
IEC उपक्रमाचा उद्देश काय असतो?
→ जनजागृती व वर्तन परिवर्तन -
पोस्टर, बॅनर हे कोणत्या प्रकारचे माध्यम आहे?
→ दृक् माध्यम (Visual media) -
‘Folk media’ म्हणजे काय?
→ लोकसंस्कृतीवर आधारित माध्यमे -
‘Campaign’ म्हणजे काय?
→ उद्दिष्टपूर्ण जनजागृती मोहीम -
‘Community meeting’ कोणत्या प्रकारात येते?
→ समूह संवाद -
‘Feedback register’ कशासाठी वापरतात?
→ नागरिकांच्या प्रतिक्रिया नोंदवण्यासाठी -
‘Poster presentation’ प्रभावी करण्यासाठी काय करावे?
→ संक्षिप्त मजकूर व आकर्षक मांडणी -
‘Audio-visual aid’ म्हणजे काय?
→ ऐकण्याजोगे व पाहण्याजोगे माध्यम -
संप्रेषणात पारदर्शकता का आवश्यक आहे?
→ विश्वास निर्माण करण्यासाठी -
समाजसंपर्कातील सर्वात मोठे शस्त्र कोणते?
→ विश्वासार्हता
भाग ५: प्रगत व परीक्षेतील संभाव्य प्रश्न (८१–१००)
-
‘Digital communication’ चे उदाहरण कोणते?
→ ईमेल, व्हॉट्सअॅप -
‘Feedback loop’ म्हणजे काय?
→ सतत प्रतिसाद प्रक्रिया -
संप्रेषणातील ‘Encoding’ म्हणजे काय?
→ विचाराचे संदेशात रूपांतर -
‘Decoding’ म्हणजे काय?
→ संदेशाचे अर्थ समजून घेणे -
‘Interpersonal communication’ म्हणजे काय?
→ दोन व्यक्तींमधील संवाद -
‘Group discussion’ चे उद्दिष्ट काय असते?
→ सामूहिक विचार विनिमय -
‘Mass communication’ चे वैशिष्ट्य काय आहे?
→ एकमार्गी संवाद -
‘Feedback’ नसलेले संप्रेषण कोणते?
→ एकमार्गी (One-way) -
‘Communication competence’ म्हणजे काय?
→ योग्य प्रकारे संवाद साधण्याची क्षमता -
‘Rumor’ कोणत्या प्रकारात येतो?
→ अनौपचारिक संप्रेषण -
‘Press note’ कोण तयार करतो?
→ जनसंपर्क अधिकारी -
‘Visual communication’ म्हणजे काय?
→ चित्र, चिन्ह, ग्राफिकद्वारे संवाद -
‘Face-to-face’ संवादाचा फायदा काय आहे?
→ तत्काळ प्रतिसाद मिळतो -
संवादात “barrier of perception” म्हणजे काय?
→ समजण्यातील फरकामुळे होणारा अडथळा -
‘Confidence’ संवादात का आवश्यक आहे?
→ संदेश विश्वासार्ह बनवतो -
‘Communication policy’ म्हणजे काय?
→ संस्थेतील संवादाचे नियम -
‘Crisis communication’ म्हणजे काय?
→ आपत्कालीन परिस्थितीत माहिती देणे -
‘Internal communication’ म्हणजे काय?
→ संस्थेतील कर्मचार्‍यांमधील संवाद -
‘External communication’ म्हणजे काय?
→ बाहेरील लोकांशी संपर्क -
संवादकौशल्याचा अंतिम हेतू काय आहे?
→ प्रभावी संबंध निर्माण करणे
.jpeg)
No comments:
Post a Comment