अवकाश, उपग्रह, नवनवीन शोध

 

 - वस्तुनिष्ठ प्रश्न व उत्तरे

1. भारतातील पहिला उपग्रह कोणता होता?
   उत्तर: आर्यभट्ट

2. चंद्रावर पाऊल ठेवणारा पहिला मानव कोण होता?
   उत्तर: नील आर्मस्ट्राँग

3. इस्रोची स्थापना कधी झाली?
   उत्तर: १९६९

4. पहिला मानव अंतराळात गेला तो कोण होता?
   उत्तर: युरी गागारीन

5. भारताने पहिला उपग्रह कधी प्रक्षेपित केला?
   उत्तर: १९७५

6. चांद्रयान-1 मोहिमेचा उद्देश काय होता?
   उत्तर: चंद्राच्या पृष्ठभागाचा अभ्यास करणे

7. 'हबल' हे काय आहे?
   उत्तर: अवकाश दूरदर्शक

8. भारताचा पहिला मंगळ मोहीम कोणता होता?
   उत्तर: मंगळयान

9. अंतराळात गेला पहिला प्राणी कोणता होता?
   उत्तर: लाइका कुत्रा

10. आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानक (ISS) कोणत्या क्षेत्रात कार्यरत आहे?
    उत्तर: अवकाश संशोधन

11. मंगळयान कधी प्रक्षिप्त झाला?
    उत्तर: ५ नोव्हेंबर २०१३

12. चांद्रयान-2 चे मुख्य उद्दिष्ट काय होते?
    उत्तर: चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवाचा अभ्यास

13. भारतातील रॉकेट प्रक्षेपण केंद्र कुठे आहे?
    उत्तर: श्रीहरिकोटा

14. चांद्रयान-3 यशस्वीपणे चंद्रावर उतरले का?
    उत्तर: हो

15. GPS चा पूर्ण अर्थ काय आहे?
    उत्तर: ग्लोबल पोझिशनिंग सिस्टीम

16. उपग्रहांचे कक्षेतले स्थान कशावर अवलंबून असते?
    उत्तर: गुरुत्वाकर्षण आणि गती

17. भारताच्या अंतराळ क्षेत्रात "ANTRIX" काय आहे?
    उत्तर: इस्रोची व्यावसायिक शाखा

18. GSLV चा पूर्ण अर्थ काय आहे?
    उत्तर: जिओसिंक्रोनस सॅटेलाइट लॉन्च व्हेईकल

19. PSLV हे रॉकेट कशासाठी प्रसिद्ध आहे?
    उत्तर: अनेक उपग्रह एकत्र प्रक्षेपित करणे

20. पृथ्वीभोवती फिरणाऱ्या उपग्रहांना काय म्हणतात?
    उत्तर: कृत्रिम उपग्रह

21. स्पेस-एक्स ही कंपनी कोण चालवते?
    उत्तर: एलन मस्क

22. स्पेस-एक्स ने विकसित केलेले पुन्हा वापरता येणारे रॉकेट कोणते आहे?
    उत्तर: फाल्कन ९

23. भारताने एकाच वेळी सर्वाधिक उपग्रह कधी प्रक्षेपित केले?
    उत्तर: १५ फेब्रुवारी २०१७

24. चंद्रावरील पहिले मानव मिशन कोणते होते?
    उत्तर: अपोलो ११

25. अंतराळवीरांसाठी वापरले जाणारे पोशाख काय करतो?
    उत्तर: त्यांना दाब व तापमानापासून संरक्षण देतो

26. हबल दुर्बिणीचे प्रक्षेपण कधी झाले?
    उत्तर: १९९०

27. उपग्रहाचे प्रकार किती असतात?
    उत्तर: अनेक (उदा. संप्रेषण, हवामान, शास्त्रीय)

28. खगोलशास्त्रात रेडिओ दुर्बिणीचा उपयोग कशासाठी होतो?
    उत्तर: दूरस्थ आकाशगंगांचा अभ्यास

29. 'वेब टेलिस्कोप' चे उद्दिष्ट काय आहे?
    उत्तर: विश्वाच्या उत्पत्तीचा अभ्यास

30. चांद्रयान-2 मध्ये विक्रम लँडर कुठे उतरवण्याचा प्रयत्न केला होता?
    उत्तर: चंद्राचा दक्षिण ध्रुव

31. इस्रोचे मुख्यालय कुठे आहे?
    उत्तर: बेंगळुरू

32. गगनयान मोहिमेचा उद्देश काय आहे?
    उत्तर: मानवाला अवकाशात पाठवणे

33. अंतराळात श्वास घेता येतो का?
    उत्तर: नाही

34. 'ब्रह्मांड' शब्दाचा अर्थ काय आहे?
    उत्तर: संपूर्ण विश्व

35. पृथ्वीचा उपग्रह कोणता आहे?
    उत्तर: चंद्र

36. 'रोव्हर' म्हणजे काय?
    उत्तर: ग्रहांवर चालणारे संशोधन यंत्र

37. मंगळावरील नासाचे यशस्वी रोव्हर कोणते आहे?
    उत्तर: क्युरिऑसिटी

38. मंगळावर दिवस किती तासांचा असतो?
    उत्तर: सुमारे २४.६ तास

39. उपग्रहांच्या प्रक्षेपणासाठी कोणते रॉकेट वापरले जाते?
    उत्तर: PSLV किंवा GSLV

40. पृथ्वीभोवती सर्वाधिक उपग्रह कोणत्या देशाचे आहेत?
    उत्तर: अमेरिका

41. 'ब्लू मून' म्हणजे काय?
    उत्तर: एका महिन्यात दुसरा पूर्ण चंद्र

42. अवकाशात आवाज का ऐकू येत नाही?
    उत्तर: कारण तिथे वायुमंडल नाही

43. सौरमालेतील सर्वात मोठा ग्रह कोणता आहे?
    उत्तर: गुरु (Jupiter)

44. मंगळाचा रंग लाल का दिसतो?
    उत्तर: लोह ऑक्साईडमुळे

45. माणसाने सर्वप्रथम कोणत्या ग्रहावर पाय ठेवले?
    उत्तर: चंद्र

46. गगनयान मोहिमेत किती अंतराळवीर पाठवले जातील?
    उत्तर: ३

47. नासा म्हणजे काय?
    उत्तर: National Aeronautics and Space Administration

48. उपग्रहाचा जीवनकाल कशावर अवलंबून असतो?
    उत्तर: त्याच्या डिझाइन, कक्षा आणि इंधनावर

49. अंतराळ संशोधनात वापरले जाणारे 'रोबोटिक आर्म' काय करते?
    उत्तर: उपकरणांचे हाताळणी करते

50. उपग्रहांचे पुन्हा-पुन्हा उपयोग करता येतात का?
    उत्तर: नाही, पण काही उपकरणे पुन्हा वापरता येतात