या विषयावर आधारित केंद्र प्रमुख / शिक्षक / शिक्षणाधिकारी / MPSC / ZP / शिक्षण क्षेत्रातील स्पर्धा परीक्षा सरावासाठी वस्तुनिष्ठ महत्त्वाचे प्रश्नोत्तरे.
📘 माहिती तंत्रज्ञानाचा वापर (प्रायोगिक) – १०० वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तरे
🟩 भाग १ : संगणकाची मूलभूत माहिती
-
संगणकाचे जनक कोण आहेत?
→ चार्ल्स बाबेज -
संगणकाचा पहिला प्रोग्रॅमर कोण होती?
→ एडा लव्हलेस -
संगणकाचे मेंदू कोणते?
→ CPU -
CPU चे पूर्ण रूप काय आहे?
→ Central Processing Unit -
संगणकातील तात्पुरते स्मरण यंत्र कोणते?
→ RAM -
Permanent Memory कोणती आहे?
→ ROM -
Input Device चा एक उदाहरण द्या.
→ कीबोर्ड, माऊस -
Output Device चे उदाहरण कोणते?
→ मॉनिटर, प्रिंटर -
संगणकात डेटा साठवण्यासाठी काय वापरले जाते?
→ हार्ड डिस्क -
मायक्रोप्रोसेसरचा शोध कोणी लावला?
→ इंटेल कंपनी
🟩 भाग २ : ऑपरेटिंग सिस्टम व सॉफ्टवेअर
-
Windows हे कोणत्या प्रकारचे सॉफ्टवेअर आहे?
→ ऑपरेटिंग सिस्टम -
MS Word कोणत्या प्रकारचे सॉफ्टवेअर आहे?
→ Application Software -
सॉफ्टवेअरचे दोन मुख्य प्रकार कोणते?
→ System Software व Application Software -
Linux कोणत्या प्रकारचा ऑपरेटिंग सिस्टम आहे?
→ Open Source -
Android ऑपरेटिंग सिस्टम कोणत्या कंपनीने विकसित केले?
→ Google -
MS Excel मध्ये ‘Cell’ म्हणजे काय?
→ ओळ व स्तंभ यांच्या छेदबिंदूला म्हणतात -
MS Word मध्ये दस्तऐवज सेव्ह करण्यासाठी शॉर्टकट की कोणती आहे?
→ Ctrl + S -
MS Word मध्ये नवीन फाईल उघडण्यासाठी शॉर्टकट की कोणती?
→ Ctrl + N -
MS PowerPoint चा उपयोग कशासाठी केला जातो?
→ सादरीकरण तयार करण्यासाठी -
MS Excel मध्ये गणितीय सूत्रे लिहिण्यासाठी काय वापरतात?
→ Formula Bar
🟩 भाग ३ : इंटरनेट आणि नेटवर्किंग
-
इंटरनेट म्हणजे काय?
→ जगभरातील संगणकांचे नेटवर्क -
इंटरनेटचा शोध कोणी लावला?
→ Tim Berners-Lee -
WWW चे पूर्ण रूप काय आहे?
→ World Wide Web -
ई-मेल म्हणजे काय?
→ इलेक्ट्रॉनिक मेल -
URL चे पूर्ण रूप काय आहे?
→ Uniform Resource Locator -
IP Address म्हणजे काय?
→ इंटरनेटवरील प्रत्येक संगणकाला दिलेला ओळख क्रमांक -
Wi-Fi चे पूर्ण रूप काय आहे?
→ Wireless Fidelity -
LAN चे पूर्ण रूप काय आहे?
→ Local Area Network -
WAN चे पूर्ण रूप काय आहे?
→ Wide Area Network -
ब्लूटूथचा वापर कशासाठी होतो?
→ अल्प अंतरावरील वायरलेस संप्रेषणासाठी
🟩 भाग ४ : ई-मेल, क्लाउड आणि डिजिटल साधने
-
ई-मेल पाठवण्यासाठी कोणता घटक आवश्यक असतो?
→ ई-मेल पत्ता -
‘.com’ म्हणजे काय दर्शवते?
→ Commercial Website -
Cloud Computing म्हणजे काय?
→ इंटरनेटद्वारे संगणकीय सेवा उपलब्ध करणे -
Google Drive चा उपयोग कशासाठी होतो?
→ फाईल साठवण व शेअरिंग -
Google Forms चा वापर कुठे होतो?
→ ऑनलाइन सर्वेक्षण किंवा फॉर्म तयार करण्यासाठी -
Zoom आणि Google Meet कशासाठी वापरले जातात?
→ व्हिडिओ कॉन्फरन्सिंगसाठी -
MS Teams कोणत्या उद्देशाने वापरले जाते?
→ ऑनलाइन शिक्षण व सहयोगासाठी -
OneDrive कोणत्या कंपनीची सेवा आहे?
→ Microsoft -
Dropbox चा उपयोग काय आहे?
→ फाईल शेअरिंग व स्टोरेज -
Google Docs मध्ये फाईल शेअर करण्यासाठी काय वापरतात?
→ Share Link
🟩 भाग ५ : डिजिटल शिक्षण व ई-लर्निंग
-
ई-लर्निंग म्हणजे काय?
→ माहिती तंत्रज्ञानाद्वारे शिक्षण -
DIKSHA Portal कोणत्या मंत्रालयाने तयार केला आहे?
→ शिक्षण मंत्रालय -
SWAYAM Portal वर कोणती सामग्री उपलब्ध आहे?
→ ऑनलाइन कोर्सेस -
SWAYAM MOOC चे पूर्ण रूप काय आहे?
→ Massive Open Online Course -
NPTEL कोर्सेस कोणाशी संबंधित आहेत?
→ तांत्रिक शिक्षण -
Byju’s हे काय आहे?
→ ऑनलाइन शिक्षण अॅप -
Google Classroom चा उपयोग कुठे होतो?
→ शिक्षक व विद्यार्थी संवादासाठी -
Digital Board म्हणजे काय?
→ स्मार्ट स्क्रीन ज्यावर शिक्षक डिजिटल शिकवण देतात -
ICT चे पूर्ण रूप काय आहे?
→ Information and Communication Technology -
ICT चा मुख्य उद्देश काय आहे?
→ शिक्षण अधिक परिणामकारक बनवणे
🟩 भाग ६ : सायबर सुरक्षा व डेटा संरक्षण
-
सायबर सुरक्षा म्हणजे काय?
→ संगणक व डेटा संरक्षण तंत्र -
Virus म्हणजे काय?
→ संगणकात नुकसान करणारे प्रोग्राम -
Antivirus चे उदाहरण द्या.
→ Quick Heal, Norton -
Phishing म्हणजे काय?
→ खोटे ई-मेलद्वारे माहिती चोरी करणे -
Firewall म्हणजे काय?
→ नेटवर्क सुरक्षा प्रणाली -
Strong Password म्हणजे काय?
→ जटिल व अंदाज लावता न येणारा पासवर्ड -
OTP चे पूर्ण रूप काय आहे?
→ One Time Password -
Cyber Crime म्हणजे काय?
→ संगणकाच्या माध्यमातून गुन्हा करणे -
Ransomware म्हणजे काय?
→ डेटा लॉक करून खंडणी मागणारा व्हायरस -
भारतामध्ये सायबर कायदा कोणत्या अधिनियमाने नियंत्रित केला जातो?
→ IT Act 2000
🟩 भाग ७ : माहिती तंत्रज्ञानाचा शिक्षणातील वापर
-
शिक्षक ICT चा वापर का करतात?
→ शिकवणी अधिक आकर्षक करण्यासाठी -
ई-कंटेंट म्हणजे काय?
→ डिजिटल स्वरूपातील शिकवणी साहित्य -
स्मार्ट क्लास म्हणजे काय?
→ तंत्रज्ञान आधारित वर्ग -
E-Assessment म्हणजे काय?
→ ऑनलाइन परीक्षा -
Computer Assisted Instruction म्हणजे काय?
→ संगणकाच्या साहाय्याने शिक्षण -
E-Portfolio म्हणजे काय?
→ विद्यार्थ्याच्या डिजिटल प्रगतीचा नोंदवही -
ऑनलाइन परीक्षा घेण्यासाठी कोणता प्लॅटफॉर्म वापरतात?
→ Google Forms, Testmoz -
शाळेत डिजिटल उपस्थिती कशाद्वारे घेतली जाऊ शकते?
→ बायोमेट्रिक सिस्टम -
Educational Apps चा उपयोग काय आहे?
→ विद्यार्थ्यांच्या शिक्षणाचा विस्तार -
Digital Literacy म्हणजे काय?
→ डिजिटल साधनांचा योग्य वापर करण्याची क्षमता
🟩 भाग ८ : आधुनिक तंत्रज्ञान व नवकल्पना
-
Artificial Intelligence म्हणजे काय?
→ यंत्रांना मानवी बुद्धिमत्ता देणे -
Machine Learning म्हणजे काय?
→ संगणक स्वतः शिकण्याची प्रक्रिया -
ChatGPT कोणत्या तंत्रावर आधारित आहे?
→ Artificial Intelligence (AI) -
Augmented Reality म्हणजे काय?
→ वास्तवावर डिजिटल घटकांची भर -
Virtual Reality म्हणजे काय?
→ पूर्णपणे डिजिटल वातावरण तयार करणे -
IoT चे पूर्ण रूप काय आहे?
→ Internet of Things -
Big Data म्हणजे काय?
→ अत्यंत मोठ्या प्रमाणातील डेटा -
Cloud Storage चा फायदा काय आहे?
→ कुठूनही डेटा ॲक्सेस करता येतो -
3D Printing शिक्षणात कशासाठी वापरले जाते?
→ वस्तूंची प्रतिकृती तयार करण्यासाठी -
Digital India अभियान कधी सुरू झाले?
→ 2015
🟩 भाग ९ : सरकारी डिजिटल उपक्रम
-
e-Governance म्हणजे काय?
→ शासनसेवा ऑनलाइन पद्धतीने पुरविणे -
भारत नेट प्रकल्पाचा उद्देश काय आहे?
→ ग्रामीण भागात इंटरनेट सुविधा -
UMANG अॅपचा उपयोग काय आहे?
→ सरकारी सेवांसाठी एकत्रित अॅप -
DigiLocker मध्ये काय साठवले जाते?
→ सरकारी कागदपत्रे -
Aadhaar कार्ड कोणत्या डेटाबेसशी संबंधित आहे?
→ UIDAI -
e-Kranti योजना कोणाशी संबंधित आहे?
→ डिजिटल शासन -
Bharat Interface for Money (BHIM) कोणत्या सेवेसाठी आहे?
→ UPI पेमेंट -
CSC म्हणजे काय?
→ Common Service Centre -
MyGov पोर्टलचा उद्देश काय आहे?
→ नागरिकांचा शासनाशी संवाद -
Aadhaar चे पूर्ण रूप काय आहे?
→ नाही (भारतीय शब्द, ओळख दर्शवतो)
🟩 भाग १० : माहिती तंत्रज्ञानातील संज्ञा व सामान्य ज्ञान
-
HTML चे पूर्ण रूप काय आहे?
→ Hyper Text Markup Language -
HTTP म्हणजे काय?
→ Hyper Text Transfer Protocol -
PDF चे पूर्ण रूप काय आहे?
→ Portable Document Format -
JPEG चा उपयोग कशासाठी होतो?
→ प्रतिमा (Images) साठवण्यासाठी -
MP3 फाइल कोणत्या प्रकारची असते?
→ ऑडिओ फाइल -
MP4 फाइल कोणत्या प्रकारची असते?
→ व्हिडिओ फाइल -
QR Code चा वापर कशासाठी केला जातो?
→ माहिती स्कॅन करण्यासाठी -
URL मध्ये ‘.org’ म्हणजे काय दर्शवते?
→ Non-Profit संस्था -
Spam Mail म्हणजे काय?
→ अनावश्यक ई-मेल -
ICT चे शिक्षणात महत्त्व काय आहे?
→ विद्यार्थ्यांचे साक्षरता, सहभाग व ज्ञानविस्तार वाढवणे
.jpeg)
No comments:
Post a Comment