मध्ययुगीन भारत : वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर (१ ते ५०)
-
दिल्ली सल्तनत स्थापनेचे वर्ष कोणते आहे?
👉 1206 -
दिल्ली सल्तनतचा पहिले सुलतान कोण होता?
👉 कुतुबुद्दीन ऐबक -
खलजी वंशातील सर्वप्रथम सुलतान कोण?
👉 जलालुद्दीन खलजी -
अलाउद्दीन खलजी यांचा प्रसिद्ध कायदा जो काळजीपूर्वक पाळला जायचा तो काय होता?
👉 मूल्य नियंत्रण (Market control / price regulation) -
दिल्ली सल्तनत काळात पहिला मोठा आक्रमण करणारा बाह्य आक्रमक कोणी होता?
👉 मॉन्गोल (मंगोल) -
तुगलक वंशातील प्रसिद्ध राजा कोणी होता जो दक्षिण भारतावर हार यात्रा काढली?
👉 मोहम्मद तुगलक -
दिल्ली सल्तनत दरम्यान "जिझिया" कर कोणी पुनर्स्थापित केला?
👉 इल्तुतमिश / खलजी काळात -
दिल्ली सल्तनत काळातील प्रसिद्ध वास्तुकला उदाहरण कोणते आहे?
👉 कुतुब मिनार -
अजमेरचे प्रमुख सूफी संत कोण होते?
👉 मुईनुद्दीन चिश्ती IASSCORE+1 -
ख्वाजा निजामुद्दीन औलिया कोणत्या सूफी संप्रदायाचे संत होते?
👉 चिश्ती संप्रदायाचे Wikipedia+1 -
मुघल साम्राज्याची स्थापना कोणाने केली?
👉 बाबर -
मुघल साम्राज्याचा सुवर्णयुग कोणत्या सम्राटाखाली झाला?
👉 अकबर किंवा शाहजहां (परंतु सर्वसामान्यतः अकबर) -
अकबरने “दीन-ए-इलाही” ही संकल्पना जाहीर केली होती का?
👉 होय -
मुघल कायदा व्यवस्थेत “मansabdari” प्रणालीचा उपयोग कोणत्या सम्राटाखाली झाला?
👉 अकबर -
मुघल काळातील प्रसिद्ध वास्तुशास्त्र शैली कोणती आहे?
👉 हिंदू + इस्लामिक मिश्र शैली (Mughal architecture blend) -
अमीर खुसरो हे मुघल किंवा सल्तनत काळातले कोण आहे?
👉 सूफी संत, कवि आणि संगीतकार -
भक्ति चळवळीतील “निर्गुण भक्ति” आणि “सगुण भक्ति” चा भेद कोणत्या संतांनी मांडला?
👉 कबीर, नानक इत्यादींच्या मध्ये -
तुळसीदास हे संत कोणत्या भक्ति परंपरेचा भाग आहेत?
👉 सगुण भक्ति -
मीराबाई कोणत्या देवतेची भक्ती करीत होती?
👉 श्रीकृष्ण -
संत रामानंद यांच्या अनुयायांची प्रमुख भक्ति चळवळ कोणती आहे?
👉 रामानंदी संप्रदाय -
सूफी संतांचा मुख्य संदेश काय होता?
👉 प्रेम, सहिष्णुता, समानता (Devotion beyond व धर्मीय भेद) -
अखिर “खानका” म्हणजे काय?
👉 सूफी संतांची निवास आणि भक्तांसाठी स्थळ -
मुघल सम्राट जेहानगीर त्याचा प्रतिसाद सूफी संतांना कसा होता?
👉 त्याने सूफी संतांना पुष्कळ मान दिला आणि त्यांच्या उपस्थितीला महत्त्व दिले -
दिल्ली सल्तनत काळात “किरार झंजर” / “राजमंडळ” अशी काय सत्ता रचना अस्तित्वात होती का?
👉 होय, स्थानिक राजे व सामंतसत्ता होती -
मुघल काळात पुस्तक प्रेषण, ग्रंथालय, विद्वत्तेचा प्रसार वाढावा यासाठी कोणी पाठपुरावा केला?
👉 मुघल सम्राट तसेच सूफी संत -
मध्ययुगीन भारतात स्त्रियांसाठी भक्ति चळवळीत भागीदारी कशी होती?
👉 मीराबाई सारख्या स्त्रिया अग्रेसर -
सूफी संप्रदायातील “चिश्ती” चे मुख्य ठिकाण भारतात कोठे आहे?
👉 अजमेर आणि दिल्ली IASSCORE+2Wikipedia+2 -
भक्ति चळवळीतील “वरणा-संप्रदाय” म्हणजे काय?
👉 वर्णन: हिंदू देवतांच्या स्वरुपातील भक्ती (Saguna) -
दिल्ली सल्तनत आणि मुघल काळात इस्लाम आणि हिंदू धर्मांमध्ये संस्कृतिक सिंक्रेटिझम कसा झाला?
👉 संगीत, वास्तुकला, भाषा (उर्दू), सूफी-भक्ति संतांची संगती -
अकबराचा दरबार भाषण आणि लेखन कोणत्या भाषा/भाषांमध्ये भरला होता?
👉 फारसी + संस्कृत + प्रादेशिक भाषांमध्ये -
मुघल काळात कर प्रणाली कशी होती?
👉 ज़का (जकात), कस्टम, भूमि कर, जिझिया (काही काळात), आदि -
सूफी संत “ख्वाजा मुइनुद्दीन चिश्ती” यांचे दर्गाह कोठे आहे?
👉 अजमेर IASSCORE -
अमीर खुसरो हे सूफी संत निझामुद्दीन औलिया यांचे शिष्य होते का?
👉 होय IASSCORE -
कबीर यांच्या संत वादातील मुख्य वैशिष्ट्य काय होते?
👉 जातभेदाचा निषेध आणि सर्वोच्च ईश्वर भक्ती -
भक्ति चळवळीतील नामदेव कोणत्या भागातून होते?
👉 महाराष्ट्र (वाकरी संप्रदाय) -
सूफी संत बृहत्तर जनतेशी संवाद कसा साधत होते?
👉 संभाषण (उपदेश), काव्य, संगीत, ज़िक्र, किर्तन -
मुघल काळातील प्रसिद्ध सूफी संत “सलीम चिश्ती” कोणी होता?
👉 हा अकबराच्या दरबारी संत; त्याचा दरबार फतहपूर सीकरी येथे होता. Wikipedia -
Delhi Sultanate मध्ये महमूद गझनीचा संबंध पडतो का?
👉 गझनी पहिले भारतात आले पण दिल्ली सल्तनत कालखंडाशी थोड्याफार संबंध -
क्या भक्ति और सूफी आंदोलनों ने सामाजिक सुधार लाने में मदद की?
👉 होय -
मुघल सम्राट शाहजहां ने किस वास्तु उदाहरण की स्थापना की?
👉 तहज़ीब, ताजमहल -
कबीर की भाषा क्या थी?
👉 हिंदी / प्रादेशिक भाषा -
“संत” शब्द का अर्थ मध्ययुगीन भारत में क्या था?
👉 भक्त, आध्यात्मिक व्यक्ती जो भक्ति-सूफ़ी मार्ग दिखवितो -
Akbar ने हिंदू-Muslim सौहार्द बढ़ाने के लिए किस नीति को अपनाया?
👉 Sulh-i-Kul (“शांति सर्वत्र”) -
Delhi Sultanate के किस सुल्तान ने मूल्य नियंत्रण + विपणन सुधार की नियम बनाई थी?
👉 अलाउद्दीन खलजी -
Mughal Emperor Aurangzeb ने जजिया कर फिर से कब लागू की?
👉 1679 -
मुघल काल में सुलेमानिया नामक कौन थी?
👉 अनिश्चित / संभवतः कोई गलती प्रश्न -
भक्ति चळवळीतील रामानंदी संत कोणत्या देवतेची भक्ती करतात?
👉 राम -
मीराबाई की भक्ति किस देवता के प्रति थी?
👉 कृष्ण -
तेग बहादुर यांच्या वीरतेची भक्ति संत कौन व्यक्त करते हैं?
👉 सिख धर्म में गुरु तेग बहादुर -
सूफी संतों में से “नसीरुद्दीन चिराग-ए दिल्ली” कौन था?
👉 Chishti Order का संतमध्ययुगीन भारत – वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर
(प्रश्न ५१ ते १००)
-
कुतुब मीनार कोणत्या सुलतानाने सुरू केली?
👉 कुतुबुद्दीन ऐबक -
कुतुब मीनारचे पूर्ण काम कोणत्या सुलतानाने पूर्ण केले?
👉 इल्तुतमिश -
'सुलह-ए-कुल' ही नीति कोणत्या मुघल सम्राटाशी संबंधित आहे?
👉 अकबर -
'आईन-ए-अकबरी' हा ग्रंथ कोणी लिहिला?
👉 अबुल फजल -
'हुमायूननामा' हे पुस्तक कोणी लिहिले?
👉 गुलबदन बेगम -
बाबरने कोणत्या युद्धात दिल्ली सुलतान इब्राहिम लोदीला पराभूत केले?
👉 पानिपतचे पहिले युद्ध (1526) -
'दीन-ए-इलाही' हा धर्म कोणत्या सम्राटाने सुरू केला?
👉 अकबर -
मुघल साम्राज्यातील 'मन्सबदारी' प्रणाली म्हणजे काय?
👉 लष्करी आणि नागरी अधिकाऱ्यांचे श्रेणीकरण -
दिल्ली सुलतानात 'इक्ता' प्रणालीचा वापर काय होता?
👉 महसूल संकलनासाठी जमीन वाटप -
'बख्तियार खिलजी' ने कोणत्या प्रसिद्ध विद्यापीठावर आक्रमण केले?
👉 नालंदा विद्यापीठ -
अकबरने स्थापलेले नवीन शहर कोणते?
👉 फतेहपूर सिक्री -
फतेहपूर सिक्री येथील प्रसिद्ध दर्गा कोणत्या संताचा आहे?
👉 सलीम चिश्ती -
'अकबरनामा' या ग्रंथाचे लेखक कोण आहेत?
👉 अबुल फजल -
मुघल सम्राट औरंगजेबने कोणता कर पुन्हा लागू केला?
👉 जिझिया कर -
'रहीम' हे कोणत्या मुघल सम्राटाच्या दरबारातील कवी होते?
👉 अकबर -
'संगमरवरी ताज' ही उपाधी कोणत्या इमारतीस दिली जाते?
👉 ताजमहाल -
मुघल सम्राट शाहजहान याची पत्नी कोण होती?
👉 मुमताज महल -
मुघल साम्राज्याचा शेवटचा सम्राट कोण होता?
👉 बहादूरशाह झफर -
'दारा शिकोह' कोण होता?
👉 शाहजहानचा पुत्र, संस्कृती आणि धर्म समन्वयाचा पुरस्कर्ता -
सूफी संप्रदायातील दोन प्रमुख शाखा कोणत्या?
👉 चिश्ती आणि सुहरवर्दी -
संत कबीर कोणत्या जातीचे होते असे मानले जाते?
👉 जुलाहा (वस्त्र विणणारा) -
गुरु नानक यांचा उपदेश कोणत्या प्रकारचा होता?
👉 निर्गुण भक्ति व एकेश्वरवाद -
भक्ति संत एकनाथ कोणत्या भाषेत लिहीत असत?
👉 मराठी -
संत नामदेव यांनी कोणत्या देवतेची उपासना केली?
👉 विठोबा -
मीराबाई कोणत्या राजघराण्यात जन्मली?
👉 मेवाड -
संत तुकाराम हे कोणत्या भागातील होते?
👉 देहू, पुणे -
संत तुकारामांचे अभंग कोणत्या देवतेशी संबंधित आहेत?
👉 विठोबा -
सूफी संत अमीर खुसरो यांनी कोणती भाषा तयार केली असे मानले जाते?
👉 उर्दू -
अकबरच्या दरबारातील 'नवरत्न' पैकी एक संगीतकार कोण होता?
👉 तानसेन -
मुघल साम्राज्यात सर्वात जास्त काळ राज्य करणारा सम्राट कोण होता?
👉 औरंगजेब -
भक्ति चळवळीतील प्रमुख भाषा कोणत्या होत्या?
👉 हिंदी, मराठी, पंजाबी, बांगला -
संत कबीरांनी कोणत्या गोष्टीचा विरोध केला?
👉 जातिव्यवस्था, अंधश्रद्धा -
'ताजमहल' कोणत्या नदीच्या काठी आहे?
👉 यमुना -
मुघल कालातील प्रमुख चित्रकला शैली कोणती होती?
👉 मुघल मिनिएचर पेंटिंग -
शेरशाह सूरी याने कोणती महत्त्वाची प्रशासकीय सुधारणा केली?
👉 ग्रँड ट्रंक रोड व मापन प्रणाली -
'बुलंद दरवाजा' कोणत्या शहरात आहे?
👉 फतेहपूर सिक्री -
भक्ति संत सूरदास हे कोणत्या देवतेचे भक्त होते?
👉 श्रीकृष्ण -
मुघल दरबारात 'फारसी' भाषा का वापरली जायची?
👉 राजभाषा म्हणून -
दिल्ली सल्तनतच्या पाच वंशांची नावे कोणती?
👉 ममलूक, खलजी, तुगलक, सैय्यद, लोदी -
खिज्र खान याने कोणत्या वंशाची स्थापना केली?
👉 सैय्यद वंश -
'ताजमहल' कोणत्या वास्तुशास्त्र शैलीचे उदाहरण आहे?
👉 मुघल + फारसी शैली -
'बाबरनामा' या ग्रंथाचे मूळ लेखक कोण?
👉 बाबर -
मुघल साम्राज्यात 'झात' व 'सवार' हे शब्द काय दर्शवतात?
👉 मन्सबदाराचे दर्जा व घोडदळ संख्या -
गुलबदन बेगम ह्या कोणत्या मुघल सम्राटाची बहीण होती?
👉 हुमायून -
हुमायूनच्या मृत्यूनंतर त्याचा मुलगा कोण सम्राट झाला?
👉 अकबर -
शेरशाह सूरीचा मृत्यू कशामुळे झाला?
👉 गोळाबारुचा अपघात (किल्ला सासारामजवळ) -
भक्ति चळवळीतील 'वर्णाश्रम धर्म' विरोध कोणी केला?
👉 संत कबीर, रैदास -
संत चोखामेळा कोणत्या जातीचे होते?
👉 महार (दलित) -
संत ज्ञानेश्वर यांचे प्रमुख साहित्य कोणते?
👉 ज्ञानेश्वरी -
मध्ययुगीन भारतातील भक्ति-सूफी परंपरा यांचा सामाजिक परिणाम काय होता?
👉 जातीभेद कमी करणे, समानता व भक्तीचा प्रसार
-
.jpeg)
No comments:
Post a Comment