साहित्यरत्न अण्णाभाऊ साठे

लोकमान्य टिळक

   भारतीय राष्ट्रीय चळवळीचे जनक आणि जाज्वल्य देशभक्त, मराठी माणसाचा अभिमान म्हणजे लोकमान्य टिळक. एक महान स्वातंत्र्यसेनानी, उत्कृष्ट वक्ते, उत्तम समाजसुधारक, आदर्शवादी असा राष्ट्रीय नेता, तसंच हिंदू धर्म, खगोलशास्त्र, संस्कृत आणि गणित या विषयांचे गाढे अभ्यासक म्हणून प्रसिद्ध, आधुनिक भारताचे शिल्पकार असणाऱ्या लोकमान्य टिळक यांची माहिती....

लोकमान्य बाळ गंगाधर टिळक 

◆जन्म - २३ जुलै १८५६ (चिखली,रत्नागिरी)

◆स्मृती - १ ऑगस्ट १९२० (मुंबई)

   टिळक फक्त चांगले संपादकच नव्हते तर संस्कृत, गणित, खगोलशास्त्र या विषयांचे मान्यताप्राप्त अभ्यासकपण होते. त्यांची दोन पुस्तके 'ओरायन' आणि 'आर्क्टिक होम ऑफ वेदाज' त्यांच्या, अत्यंत क्लिष्ट विषय अभिनव व नाविन्यपूर्ण प्रकारे हाताळण्याच्या क्षमतेची उत्तम उदाहरणे आहेत. आर्क्टिक हे आर्यांचे मूळ वसतीस्थान आहे असा निष्कर्ष यामध्ये त्यांनी मांडला आहे. त्यांचे तिसरे पुस्तक 'गीतारहस्य' यात त्यांनी भगवद्‌गीतेतील कर्मयोगाची समीक्षा मांडली आहे. 

✧══•❁❀❁•══✧

🔹23 जुलै चंद्रशेखर आझाद यांची जयंती  संपूर्ण माहिती..

💢🔗👇👇🔗💢

✧══•❁❀❁•══✧

   टिळकांनी आगरकर, चिपळुणकर आणि इतर सहकार्यांच्या मदतीने १८८१ साली केसरी व मराठा ही वृत्तपत्रे सुरू केली. 

आषाढी एकादशी- विठू माउली

भक्तीच्या वाटेवर  गांव तुझे लागले...

आशीर्वाद घेण्यास मन माझे थांबले...

तुझ्या भक्तिचा झरा असाच वाहू दे...

पांडुरंगा आम्हां सर्वांवर तुझी कृपा राहू दे...!!

👣||विठू माउली||👣 

    आषाढी एकादशी 

निमित्त हार्दिक शुभेच्छा..!! 🙏

सोहळा जमला आषाढी वारीचा सण आला पंढरीचा...!

मेळा जमला भक्तगणांचा, ध्यास विठुमाऊलीच्या दर्शनाचा...!!  

आषाढी एकादशीच्या आपणास  मन:पुर्वक शुभेच्छा..!

जय राम कृष्ण हरी माऊली♥️🙌

जयाशी नित्य हरीनामाचा संग

ओठांवरी नित्य विठुचे अभंग

तयाला भेटतो पांडुरंग...!!

।।रामकृष्णहरी।।

आषाढी एकादशीचं धार्मिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व अत्यंत खास आहे. ह्या दिवशी भगवान विष्णूंच्या उपास्य रूपाची पूजा केली जाते आणि हे व्रत पंढरपूर येथे विठू माउली आणि श्रीराम केळींच्या दर्शनासाठीही खूप प्रसिद्ध आहे. चला, ह्या दिवशीचं महत्त्व सखोलपणे पाहूया:~

1. धार्मिक महत्त्व:

आषाढी एकादशी विष्णू भक्तांसाठी अत्यंत पवित्र दिवस आहे. या दिवशी विष्णूची विशेष पूजा केली जाते आणि विशेषतः या दिवशी व्रत पाळणे, उपवासी राहणे आणि भगवान विष्णूच्या विविध रूपांची पूजा केली जाते.

★व्रत पाळण्याचा महत्त्व: एकादशीच्या व्रताने भक्तांच्या पापांचा नाश होतो आणि पवित्रता प्राप्त होते. हे व्रत प्रपंचातील अडचणी दूर करण्यास मदत करते.

★विष्णूचे ध्यान आणि जप: या दिवशी विशेषकरून "विठोबा", "रामकृष्ण", "नारायण" आणि "हरि" यांच्या नामस्मरणाने आत्मा शुद्ध होतो, जीवनात सकारात्मक ऊर्जा येते.

2. पंढरपूर यात्रा (विशेष महत्त्व):

आषाढी एकादशीस पंढरपूर येथील श्रीविठोबा (विठोबा किंवा पंढरपूरचे श्री विठोबा) या देवतेचे दर्शन घेण्यासाठी लाखो भक्त एकत्र येतात. येथे प्रसिद्ध "विठोबा" मंदिर आहे, ज्याच्या दर्शनासाठी सणाच्या दिवशी मोठ्या प्रमाणावर लोक एकत्र येतात. याला पंढरपूर वारी म्हणतात.

★विठोबाच्या वारीचे महत्त्व: पंढरपूरची वारी भक्तांना अध्यात्मिक समाधान, शांती आणि परमेश्वराशी एकात्मता देतो. प्रत्येक वारीच्या प्रवासात भक्त 'रामकृष्ण हरि' ह्यांच्या मंत्रांचा जप करतात.

3. तांत्रिक आणि आयुर्वेदिक दृष्टिकोन:

आषाढी एकादशीला काही तांत्रिक दृष्टिकोनातून देखील महत्त्व दिले जाते. त्यानुसार, हा दिवस शरीर आणि मनाची शुद्धीकरण करण्यासाठी उत्तम मानला जातो.

★शरीराची शुद्धता: उपवासी राहून शरीरात असलेले अतिरिक्त विकार दूर होतात आणि शरीरात शक्तीचा संचार होतो. विशेषतः ह्या दिवशी पाणी व सत्तूचा वापर करणे हितकारक ठरते.

मनाचे शुद्धीकरण: या दिवशी मनुष्य आपल्या मानसिकतेला शुद्ध करून, भक्तीमार्ग स्वीकारतो.

4. सांस्कृतिक महत्त्व:

आषाढी एकादशी केवळ धार्मिक नाही, तर सांस्कृतिक दृष्टिकोनातून देखील महत्त्वाची आहे. लोक या दिवशी गोडधोड शिजवतात, व्रत पाळतात आणि घराघरात धार्मिक कार्यक्रम आयोजित करतात. याचा समाजातील एकता व सुसंस्कार यावर मोठा प्रभाव आहे.

★कीर्तन आणि भजन: या दिवशी कीर्तन, भजन आणि श्रीविठोबाच्या नामाचा जप केला जातो. या कार्यांमुळे एक प्रकारचा आध्यात्मिक उत्साह निर्माण होतो.

5. व्रताचे नियम:

आषाढी एकादशीचे व्रत पाळताना काही महत्त्वाचे नियम आहेत:

उपवास: या दिवशी उपवासी राहून व्रत पाळले जाते. यामध्ये रात्रभर जागरण, भगवान विष्णूच्या नामस्मरण आणि व्रताची पूजा केली जाते.

शाकाहार: उपवासाच्या दिवशी शाकाहार खाणे आवश्यक असते. मांसाहार, मद्यपान आणि इतर अशुद्ध आहार टाळला जातो.

पाणी व सत्तू: शरीराला ऊर्जा देण्यासाठी पाणी आणि सत्तूचा वापर केला जातो.

6. व्रताचे फायदे:

पापांचे नाश: आषाढी एकादशीचे व्रत भक्ताच्या सर्व पापांचा नाश करतो आणि त्याला मोक्ष प्राप्तीचा मार्ग मिळवून देतो.

आध्यात्मिक शांती: हे व्रत आत्मिक शांती आणि संतुष्टी देणारे आहे.

शरीर आणि मनाची शुद्धता: उपवास आणि ध्यानामुळे शरीर व मन शुद्ध होते, जीवनातील मानसिक ताण कमी होतो.

7. स्मरणार्थ रचनात्मक उपाय:

आषाढी एकादशीला भक्त "विठोबा" किंवा "रामकृष्ण" च्या नामाचा जप करतात.

यावेळी बऱ्याच ठिकाणी "दर्शन यात्रा" आयोजित केली जाते, ज्यामध्ये भक्त एकत्र येऊन प्रार्थना करतात.

आषाढी एकादशीचा उपास्य देवतेच्या पूजेपासून ते पंढरपूर वारीपर्यंत प्रत्येक पैलू भक्तांच्या जीवनात सकारात्मक बदल घडवतो.

11 जुलै जागतिक लोकसंख्या दिन

निमित्त्य महत्त्वाची माहिती...

 

   1950 साली जगाची लोकसंख्या 250 कोटी होती. 11 जुलै 1987साली युगोस्लाव्हिया येथे मुलाचा जन्म होऊन जगाची लोकसंख्या 500 कोटी झाली. तेव्हापासून 11 जुलै हा दिवस जागतिक लोकसंख्या दिन/ इशारा दिन म्हणून पाळता जातो.

   जगातील वाढत्या लोकसंख्येच्या समस्यांविषयी लोकांच्या मनात जागरुकता निर्माण  करण्यासाठी दरवर्षी 11 जुलैला "जागतिक लोकसंख्या दिन" साजरा केला जातो. लोकसंख्या वाढीचे दुष्परिणाम सर्वत्र जाणवत आहेत. याविषयी जनजागृतीची गरज निर्माण झाली आहे. यंदाच्या वर्षी महाराष्ट्र राज्याने ‘करूया कुटुंबाचे नियोजन आनंदी राहू..  लोकसंख्या ही समस्या उग्र रुप धारण करीत असल्याने विकासकामांना खीळ बसत आहे. लोकांना मूलभूत गरजा देतानाही कसरत करावी लागत आहे. 

    

★ डिजिटल लोकसंख्या ठरवितांना जागतिक स्तरावरील जन्मदर आणि मृत्यूदर यांचा अभ्यास करून ठरविल्या जातो. भारताचा जन्मदर हा इतर देशाच्या तुलनेने खूप जास्त आहे. डिजिटल लोकसंख्या लक्षात घेता भारत हा जगातील सर्वाधिक लोकसंख्या असलेला देश आहे.